دوشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۲ /
آمارها از تزریق پول در بازار باز نشان از سطح بالای کسری در نظام بانکی داشته است. عملیات بازار باز از مرز ۱۰۵ همت گذشته و در تاریخ بازار باز رکورد بی سابقه زده است. برخی منابع عامل این رویداد را ناشی از دو اتفاق مهم می دانند. یکی از بارزترین آن ها کاهش دارایی ریالی بانک ها در اثر فروش ارز از سوی بانک مرکزی بوده است.
به گزارش اکو ایران، در هفته منتهی به ۲۳ آذرماه سطح تزریق پول در بازار باز به مرز بی سابقه ای رسیده است. این بازار از ابتدای سال ۹۹ تاکنون برگزار شده و همواره هدف اصلی آن بهبود نقدینگی بانک ها و تنظیم نرخ سود بین بانکی بوده است.
عملیات این بازار به شکل خاصی می تواند نشان دهنده وضعیت کسری در نظام بانکی کشور باشد. در این معاملات بانک ها اوراق به بانک مرکزی فروخته که می تواند علامتی از تزریق پول در بانک ها باشد.
در هفته منتهی به ۲۳ اذر ماه یک اتفاق بی سابقه رخ داد که نشان از بالارفتن کسری پایدار در نظام بانکی بوده است.
اتفاق بی سابقه در بازار باز هفته منتهی به ۲۳ آذر چه بود؟
در هفته اخیر جدا از عملیات هفتگی بازار باز بانک مرکزی دو عملیات موردی نیز برگزار کرده که طی آن سطح زیادی از پول در نظام بانکی تزریق شده است. در این مقطع در ابتدا ۹۶ هزار و ۶۴۰ میلیارد تومان نقدینگی در بانک ها تزریق شده و در دو عملیات بعدی موردی در این هفته به ترتیب ۵ هزار و ۱۳۰ میلیارد تومان و ۴ هزار و ۱۲۰ میلیارد تومان نقدینگی تزریق شد.
در نهایت مجموع پولی که در این بازار بسط داده شده برابر با ۱۰۵ هزار و ۸۹۰ میلیارد تومان بوده که در بازه سه ساله عملیات بازار باز سابقه نداشته است. این موضوع جدا از وضعیت بالای تزریق در نظام بانکی می تواند علامتی از کسری شدید در نظام بانکی باشد. اما عامل این کسری چه بوده است؟
دو عامل مهم پشت کسری بانک ها
شنیده های اکو ایران دو عامل مهم را در پس کسری نقدینگی بانک ها دخیل می داند. یکی از مهم ترین آن ها، بده بستان دولت با بانک ها است.
برخی شنیده ها حاکی از آن است که خرید بانک ها از دولت، می تواند عامل مهمی در تشدید کسری هفته های اخیر در نظام بانکی باشد. طبق اطلاعات داده شده به اکو ایران به عنوان مثال فروش پتروشیمی فارس به بانک ملت، موجب کسری ۳۰ همتی این بانک شده که به سپرده های دولت نزد بانک مرکزی اضافه کرده است. این موضوع می تواند عاملی باشد که به کسری بانک ها دامن زده و موجب رشد کاهش منابع در نهادهای مالی شده باشد.
اتفاق مهم دیگر به گفته برخی منابع، فروش ارز توسط بانک مرکزی بوده است. بانک مرکزی به منظور کنترل نرخ ارز در بازار، در ماه های اخیر به تزریق بالاتر ارز می پردازد. زمانی که عرضه دلار از سوی بانک مرکزی بالا می رود متعاقبا خریداران ارز و بخش مهم آن ها بانک ها ریال پرداخت کرده و این موضوع منجر به کاهش دارایی ریالی بانک ها خواهد شد. موضوعی که می تواند از مسیر دیگر موجب کسری ریالی بانک ها شود. بنابر این همین دو موضوع سبب شده تاکسری نقدینگی در بازار بین بانکی کاهشی شده و در نتیجه تزریق پول در این بازار به سطح بالایی برسد.
بنابراین شنیده ها این دو عامل را دلیل مهم تر بالا رفتن کسری نقدینگی در نهادهای مالی می دانند. این در حالی است که نرخ سود در بازار باز مسیری کاهشی داشته است.
افت نرخ سود بازار باز در هفته اخیر
در کنار بالا رفتن تزریق پول دربازار باز نرخ سود بازار نیز مسیری کاهشی داشته است. یعنی پس از آن که در هفته های متوالی (۱۵ هفته) نرخ سود در بازار باز در مرز ۲۱ درصد قرار داشت این رقم در هفته اخیر روندی کاهشی پیدا کرده و به مرز ۲۰.۸ درصد رسیده است.
به عبارت دیگر بانک مرکزی از نهادهای مالی در عرضه اوراق در بازار استقبال کرده و در نتیجه نرخ سود را تقلیل داده و درمرز ۲۰.۸ درصد نگه داشته است.